KIDM: grudnia 2015

poniedziałek, 21 grudnia 2015

Aleksandr Borodin (1833-1887), Tańce połowieckie.

Borodin Aleksandr, Tańce połowieckie fragment opery Kniaź Igor A. Borodina, wystawionej w Petersburgu 1890. Dziewiętnastowieczni kompozytorzy ros., członkowie Potężnej Gromadki, uprawiali na początku swej drogi życiowej albo i do końca życia zawody niewiele mające wspólnego z muzyką. Rimski-Korsakow odbył za młodu podróż mor. dookoła świata, ale w porę rzucił dla muzyki marynarską przygodę. Musorgski kształcił się na oficera, a potem zarabiał na życie jako urzędnik państwowy. Borodin zdobył zawód chemika i uprawiał go przez całe życie po społu z muzyką. Rimski-Korsakow wspominał go: „Był człowiekiem w najwyższym stopniu serdecznym, wykształconym, przyjemnym i na swój sposób dowcipnym rozmówcą. Przychodząc co niedziela zastawałem go często przy pracy w laboratorium, które mieściło się obok jego mieszkania. Gdy on tkwił nad kolbami napełnionymi jakimś bezbarwnym gazem, przenosząc go za pomocą rurki z jednego naczynia do drugiego, żartowałem, że przelewa z pustego w próżne. Dokończywszy pracy przechodził ze mną do swego mieszkania. Braliśmy się do muzykowania lub zaczynaliśmy rozmowę, podczas której zwykle zrywał się, biegł do laboratorium, by popatrzeć, czy coś tam się nie przypaliło, nie wykipiało, wyśpiewując przy tym na korytarzu jakieś niewiarygodne sekwencje z następujących po sobie non i septym. Potem wracał i kontynuowaliśmy grę czy przerwaną rozmowę” (cytat za: H. Swolkień Aleksander Borodin 1979). W 1869 Borodin powziął zamiar skomponowania opery opartej na słynnym Słowie o wyprawie Igora, arcydziele literatury staroruskiej. Praca nad operą do własnego libretta, mimo słów zachęty ze strony przyjaciół, nie mogła się skończyć ze względu na rozliczne zajęcia i nowe zainteresowania kompozytora. „Ileż naprosiłem się kochanego Borodina — pisał Rimski-Korsakow — żeby wykończył kilka numerów [opery], by można je było zagrać na koncertach [...]. Okazywało się, że napisał jakąś tam stronicę czy dwie partytury, dosłownie tyle co nic. Pytam go więc: — Aleksandrze Porfiriewiczu, czy napisał Pan? — Napisałem — odpowiada. Okazuje się, że napisał... mnóstwo listów. — Aleksandrze Porfiriewiczu, czy przełożył Pan wreszcie taki to a taki numer [opery]? — Przełożyłem — odpowiada poważnie. — No, chwała Bogu, nareszcie! — Przełożyłem... z fortepianu na stół — ciągnie dalej również poważnie i spokojnie”. T.p. zajmował się Borodin 1875. Pracę nad operą przerwała śmierć kompozytora 1887. Prawykonanie dokończonej przez Rimskiego-Korsakowa i A. Głazunowa opery Kniaź Igor odbyło się 23 X 1890 roku w Teatrze Maryjskim w Petersburgu.